Με τον όρο φωτογραφία αναφερόμαστε στην τέχνη και επιστήμη της δημιουργίας οπτικών εικόνων μέσω της αποτύπωσης του φωτός, με χρήση κατάλληλων συσκευών (φωτογραφικές μηχανές).

Η φωτογραφία, πέρα από την τεχνολογική της διάσταση, αναγνωρίζεται ως ένα από τα ευρύτερα διαδεδομένα μέσα επικοινωνίας του 20ού αιώνα καθώς και ως μία μορφή τέχνης συγγενική με τη ζωγραφική.

Η τέχνη της φωτογραφίας έχει χρησιμοποιηθεί για πολλά χρόνια ως θεραπευτικό μέσο που διευκολύνει την ανάπτυξη και την αλλαγή (Noland, 2006; Steger et al., 2013; Stewart, 1979). Φωτογραφίζοντας σημαντικές πλευρές της ζωής και συζητώντας γι’ αυτές, στα πλαίσια της θεραπευτικής παρέμβασης, επιτυγχάνεται να ξεπεραστούν εμπόδια, να διευρυνθούν οι επιλογές και να ενδυναμωθούν τα άτομα να αντιληφθούν τις προσωπικές τους προοπτικές στον κόσμο (Graf, 2002). Οι φωτογραφίες που παράγονται από τα άτομα με νοητική αναπηρία παρέχουν ένα φυσικό κανάλι για εξερεύνηση των αξιών, σκοπών και του νοήματος της ζωής (Lewis and Lindsay, 2000). Από τη φύση της, η φωτογραφία απαιτεί ελάχιστη εκπαίδευση. Έχουν γίνει πολλές μελέτες για την αποτελεσματικότητα της χρήσης της φωτογραφίας σε θεραπευτικά περιβάλλοντα. Αναμφίβολα, η φωτογραφία ενισχύει την αυτό-επίγνωση(Glover-Graf, 2000; Hagedorn, 1994; Oneha, 2001), ανάκληση μνήμης (Land et al., 2009; Stewart, 1979), αυξάνει την αίσθηση του έχειν στη θεραπευτική διαδικασία (Brown et al., 2012; Noland, 2006) και επιτρέπει να συλλάβει ο «φωτογράφος» εμπειρίες συχνά απρόσιτες μέσω του λεκτικού καναλιού (Enzman-Hagedom, 1996).

Στόχος της ομάδας φωτογραφίας του Πεκ/Αμεα είναι η ανάπτυξη,  βελτίωση και διατήρηση των ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων των ωφελουμένων  που συμμετέχουν. Μέσα από αυτή  την ομάδα οι ωφελούμενοι  έχουν την δυνατότητα, σύμφωνα με την καθοδήγηση των εκπαιδευτριών, να εκφραστούν, να αποκτήσουν νέα ενδιαφέροντα, καλύτερη κοινωνική συμπεριφορά, να αναπτύξουν δεξιότητες προσαρμογής, αυτοελέγχου και διευθέτησης άγχους. Σημαντική επίδραση έχει και στην διάθεση των ωφελουμένων, δηλαδή στην ικανότητα έκφρασης των συναισθημάτων και των σκέψεων.

Η ομάδα φωτογραφίας του Πεκ/Αμεα δημιουργήθηκε τον Σεπτέμβριο 2018. Συντονίστρια της ομάδα είναι η εργοθεραπεύτρια Σταματική Γεροκωνσταντή και συν-συντονίστρια για το τρέχον έτος  2019-2020 είναι η εργοθεραπεύτρια  Ανεμογιάννη Ελισσάβετ. Σημαντική βοήθεια και καθοδήγηση προσφέρει, τόσο στις συντονίστριες για την υλοποίηση του προγράμματος όσο και στους ωφελούμενους, ο φωτογράφος κύριος Γιώργος Μαρκοζάνης. Ο Κύριος Μαρκοζάνης παρευρίσκεται κάθε μήνα στην ομάδα φωτογραφίας ώστε να παρέχει συμβουλές και καθοδήγηση τόσο στη χρήση της φωτογραφικής  μηχανής  όσο και στη σωστή λήψη φωτογραφιών. Επίσης, συνοδεύει σε τακτά χρονικά διαστήματα  την ομάδα στις εξορμήσεις για λήψη φωτογραφιών. Αυτό δίνει στους ωφελούμενους τη δυνατότητα να μάθουν να αλληλεπιδρούν, να αποκτούν αποδεκτούς τρόπους συμπεριφοράς και ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων.

Κατά την πρώτη χρονιά λειτουργίας της ομάδας οι ωφελούμενοι που συμμετείχαν ήταν τέσσερις. Η συχνότητα της ομάδας ήταν  μια φορά εβδομαδιαίως διάρκειας 2 ωρών (120 λεπτά). Οι θεματικές ενότητες στις οποίες κλήθηκαν οι ωφελούμενοι να δράσουν ήταν:

• Εκπαίδευση στη χρήση της φωτογραφικής μηχανής και βασικές αρχές της τέχνης της φωτογραφίας
• Εξοικείωση με τη χρήση της φωτογραφικής μηχανής στο χώρο του κέντρου
• Η γειτονιά μας μέσα από τα δικά μας μάτια (επίσκεψη στη περιοχή κατοικίας των ωφελουμένων)
• Φύση και τοπία (επίσκεψη σε πάρκα, μουσεία, πολιτιστικούς χώρους και χώρους αναψυχής)

Το αποτέλεσμα αυτής της πρώτης χρονιάς που λειτούργησε η ομάδα ήταν :

• Η δημιουργία ημερολογίου για το έτος 2019-2020 μέσω της τέχνης του ασπρόμαυρου(η ασπρόμαυρη φωτογραφία έχει τη δύναμη να προκαλέσει αναπάντεχα και αντικρουόμενα συναισθήματα σε ανθρώπους)
• Η έκθεση φωτογραφίας, που πραγματοποιήθηκε στο πολιτιστικό κέντρο δήμου Κορυδαλλού στις 3 Δεκεμβρίου 2019 (στα πλαίσια εκδηλώσεων της Παγκόσμιας Ημέρας Αναπηρίας)

Την δεύτερη χρονιά, και έχοντας αποκομίσει θετική ανατροφοδότηση, οι ωφελούμενοι της ομάδας αυξήθηκαν και είναι συνολικά πέντε. Η συχνότητα και η διάρκεια της ομάδας παρέμειναν ίδια. Οι θεματικές ενότητες στις οποίες κλήθηκαν οι ωφελούμενοι να δράσουν ήταν:

• Εκπαίδευση στη χρήση της φωτογραφικής μηχανής και βασικές αρχές της τέχνης της φωτογραφίας (λόγω αλλαγής σύστασης της ομάδας)
• Εξοικείωση με τη χρήση της φωτογραφικής μηχανής στο χώρο του κέντρου
• Αντιθέσεις (εικόνες και αντικείμενα με διαφορές όπως παλιό-καινούριο κλπ)
• Η περιοχή του Ταύρου (γνωριμία με τη περιοχή που εδρεύει το κέντρο μας)
• Κτήρια ιστορικής σημασίας, στο κέντρο της Αθήνας και του Πειραιά, που ανακαινίστηκαν και επαναλειτουργούν.

Οι εργοθεραπεύτριες

Ανεμογιάννη Ελισσάβετ

Γεροκωνσταντή Σταματική